Europa regelt bescherming voor klokkenluiders

#metoo

Het is voor het eerst dat in de hele Europese Unie gelijke bescherming geboden gaat worden aan mensen die misstanden bij hun werkgever aan de orde stellen.

Klokkenluiders krijgen Europabrede bescherming. Het Europees Parlement stemde dinsdag met 591 tegen 29 stemmen voor een regeling die EU-landen verplicht deze binnen twee jaar in te voeren. De lidstaten moeten nog instemmen, maar de betrokken ministers bereikten vorige maand al een compromis met het parlement over de nieuwe wet. Nederland is daar “erg positief” over.

Het is voor het eerst dat in de hele Europese Unie gelijke bescherming geboden gaat worden aan mensen die misstanden bij hun werkgever aan de orde stellen. Dit kan gaan over bijvoorbeeld fraude, corruptie, witwassen of onveiligheid bij onder meer publieke aanbestedingen, infrastructuur, volksgezondheid en databescherming.

In de meeste EU-landen is er nu gebrekkige bescherming voor klokkenluiders. Soms zijn er alleen interne regeling bij overheden of bepaalde sectoren, elders ontbreekt bescherming geheel. Voor Europese instituties, die niet onder de nieuwe wet vallen, geldt al langer een aparte klokkenluidersregeling.

Nederland is een van de tien EU-landen die wel uitgebreide wetgeving hebben. Sinds 2016 kunnen melders van misstanden hulp zoeken bij het Huis voor Klokkenluiders. Vorige maand bleek dat het Huis door bestuurlijke chaos nog geen zaken heeft afgehandeld.

Aanleiding voor wetgeving op Europees niveau waren onthullingen in de afgelopen jaren zoals Dieselgate, Luxleaks en de Panama Papers. De Europese Commissie concludeerde dat er bij veel schandalen Europese wetten en belangen in het geding zijn, onder meer voor het functioneren van de interne markt.

Volgens de aankomende Europese wet zijn klokkenluiders straks vrij om te kiezen of zij misstanden eerst intern melden bij hun organisatie of meteen naar toezichthouders en betrokken overheden stappen, nationaal of Europees. Die zijn dan verplicht advies en bijstand te geven, desnoods ook psychologisch en financieel. De wet moet ook voorkomen dat werkgevers vergeldingsmaatregelen treffen tegen klokkenluiders.

Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/04/16/europa-regelt-bescherming-voor-klokkenluiders-a3957099